Zdjęcie autorstwa Centers for Disease Control and Prevention (CDC) z Unsplash

WAŻNE!
Wytyczne dotyczące określania przyczyn zgonów związanych z epidemią koronawirusa wywołującego COVID-19

Data aktualizacji wytycznych: 20.04.2020r. 

W związku z trudnościami interpretacyjnymi poprzednich zaleceń zgłaszanymi przez różne kraje, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opublikowała dnia 18 kwietnia 2020r. „Międzynarodowy przewodnik do orzekania i kodowania zgonu spowodowanego COVID-19”, w którym ponownie rekomenduje stosowanie dwóch zaproponowanych wcześniej kodów. do określania wyjściowej przyczyny zgonu z powodu COVID-19 (ICD-10 Version:2019):

  1. U07.1 COVID-19 – gdy wirus SARS-CoV-2 jest zidentyfikowany na podstawie badania laboratoryjnego (badanie molekularne metodą RT-PCR), przypadki potwierdzone zgodnie z definicją przypadków chorób zakaźnych na potrzeby nadzoru epidemiologicznego
  2. UO7.2 COVID-19 – gdy wirus jest niezidentyfikowany, a COVID-19 został rozpoznany na podstawie objawów klinicznych lub kryteriów epidemiologicznych, natomiast wynik badania laboratoryjnego jest niejednoznaczny lub niedostępny.

WHO podkreśla, że wprowadzenie kodu UO7.2 COVID-19 jest ważne przede wszystkim w aspekcie zdrowia publicznego, a nie dla celów wyłącznie medycznych.
Inna zmiana zawarta w obecnym przewodniku dotyczy kodowania wtórnej i bezpośredniej przyczyny zgonu. W przypadku tych przyczyn używamy ponownie kodów wg ICD-10, zamiast podwójnego kodowania wprowadzonego w ICD-10-CM (International Classification of Diseases, Tenth Revision, Clinical Modification), czyli np.
– zapalenie płuc oznaczamy kodem: J18.9
– zespół ostrej niewydolności oddechowej tylko kod: J80

W przypadku zgonu kobiet zakażonych SARS-CoV-2 w okresie ciąży, porodu i połogu jako wyjściową przyczynę zgonu wskazujemy COVID-19 i dla wszystkich trzech przyczyn zgonu: używamy dwóch kodów:
– przyczyna bezpośrednia -niewydolność oddechowa (O99.5, J96.9)
– wtórna – zapalenie płuc (O99.5, J18.9)
– wyjściowa – ciąża powikłana COVID-19 (O98.5, U07.1)

Uwaga: według ICD-10:
– O99.5 – choroby układu oddechowego wikłające ciążę, poród i połóg
– O98.5 – inne choroby wirusowe wikłające ciążę, poród i połóg
– J96.9 – niewydolność oddechowa, nieokreślona

 

Rekomendacje NIZP-PZH dla lekarzy orzekających zgon z powodu COVID-19 na podstawie przewodnika WHO wg z 18 kwietna 2020 r.:

  1. w przypadkach zgonu z powodu COVID-19 potwierdzonych testem należy wpisać COVID-19 jako wyjściową przyczynę zgonu,
  2. w przypadku podejrzenia zgonu z powodu COVID-19, w miejscu wyjściowej przyczyny zgonu należy wpisać – podejrzenie COVID-19 i dodać: wynik testu niejednoznaczny LUB test niewykonany LUB zgon przed uzyskaniem wyniku molekularnego testu,
  3. jeżeli wynik testu jest negatywny oczywiście przyczyną wyjściową zgonu nie może być COVID-19

Jeżeli lekarz wypełniający część lekarską karty zgonu, oprócz opisu słownego, będzie chciał wpisać kod wg ICD-10, to :
– w przypadku A należy użyć kodu U07.1 (wirus zidentyfikowany),
– w przypadku B – U07.2.

Jednak w Polsce od lekarzy wypisujących część lekarską karty zgonu (punkt 18) aktualnie nie wymaga się podawania kodów, lecz kluczowe znaczenie ma opis słowny przedstawiający łańcuch zdarzeń prowadzących do zgonu.
Dokładny słowny opis da lekarzowi – koderowi informację, w których przypadkach należy dotrzeć do wyniku testu, co pozwoli na prawidłowe ustalenie wyjściowej przyczyny zgonu i nadanie jej odpowiedniego kodu, czyli U07.1 w przypadku pewnego potwierdzenia choroby lub ewentualnie kodu U07.2 dla przypadków prawdopodobnych (głównie ze względu na objawy kliniczne, bez wyniku testu).

Źródła:

[1]. https://www.who.int/classifications/icd/Guidelines_Cause_of_Death_COVID-19.pdf?ua=1

[2]. Dr hab. n.med. Barbara Stawińska-Witoszyńska, dr n.med. Jerzy Gałęcki, Wojciech Wasilewski: Poradnik dla lekarzy orzekających o przyczynach zgonu i wystawiających kartę zgonu, Warszawa, listopad 2019r.,

Poradnik w wersji skróconej powstał w ramach umowy nr 6/7/11/NPZ/2019/1094/79 na realizację zadania pn.: Przygotowanie za 2016 r., 2018 r. i 2020 r. kompleksowej publikacji opisującej sytuację zdrowotną ludności Polski i jej uwarunkowania z uwzględnieniem społecznych nierówności w zdrowiu, Działanie 1: Poprawa jakości danych dotyczących przyczyn zgonów ludności Polski poprzez działania edukacyjno-promocyjne, Poddziałanie 1.3: Stworzenie rozwiązań edukacyjnych wspomagających proces poprawnego przypisywania przyczyn zgonu. Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020

[3]. Dr hab. n.med. Barbara Stawińska-Witoszyńska, dr n.med. Jerzy Gawęcki, Wojciech Wasilewski: Poradnik dla lekarzy orzekających o przyczynach zgonu i wystawiających kartę zgonu (wersja skrócona), Warszawa, listopad 2019r.

Poradnik w wersji skróconej powstał w ramach umowy nr 6/7/11/NPZ/2019/1094/79 na realizację zadania pn.: Przygotowanie za 2016 r., 2018 r. i 2020 r. kompleksowej publikacji opisującej sytuację zdrowotną ludności Polski i jej uwarunkowania z uwzględnieniem społecznych nierówności w zdrowiu, Działanie 1: Poprawa jakości danych dotyczących przyczyn zgonów ludności Polski poprzez działania edukacyjno-promocyjne, Poddziałanie 1.3: Stworzenie rozwiązań edukacyjnych wspomagających proces poprawnego przypisywania przyczyn zgonu. Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020